کتاب جنایت و مکافات، رمانی نوشته‌ی فئودور داستایفسکی است که نخستین بار در سال 1866 به انتشار رسید. این کتاب یکی از بزرگ‌ترین شاهکارهای ادبی جهان است و سالانه هزاران جلد از آن به فروش می‌رسد. جنایت و مکافات روایتی از راسکولنیکف، دانشجوی جوانی است که از سر فقر به جنون آنی مبتلا می‌شود و دست به قتل می‌زند. در زمانی که راسکولنیکف در جدال خیر و شر است، با خانمی آشنا می‌شود که او نیز در زندگی فلاکت‌بار خود مجبور به تصمیم‌گیری میان خیر و شر بوده است.
داستایفسکی در رمان جنایت و مکافات، قصه‌ی ساده‌ی قتل یک پیرزن را به عمیق‌ترین و جذاب‌ترین رمان فلسفی قرن نوزدهم تبدیل کرده و شاهکاری سراسر قصه‌پردازی و حوادث را به یادگار گذاشته است.